Mất ngủ kéo dài: Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị

Mất ngủ kéo dài là tình trạng khi giấc ngủ bị gián đoạn hoặc không đủ chất lượng trong một khoảng thời gian dài, thường kéo dài từ vài tuần đến vài tháng. Người mắc chứng mất ngủ này thường gặp khó khăn trong việc đi vào giấc ngủ, thức giấc giữa đêm hoặc thức dậy quá sớm mà không thể ngủ lại. Điều này làm giảm thời gian và chất lượng giấc ngủ, dẫn đến cảm giác mệt mỏi, thiếu năng lượng vào ban ngày.

Mất ngủ kéo dài không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất mà còn tác động nghiêm trọng đến tinh thần. Nó có thể gây ra các vấn đề như giảm khả năng tập trung, suy giảm trí nhớ, căng thẳng, lo âu và trầm cảm. Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng này có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như tim mạch, tiểu đường, hoặc cao huyết áp, ảnh hưởng lâu dài đến chất lượng cuộc sống.

2. Nguyên nhân gây ra mất ngủ kéo dài

Việc nhận diện và hiểu rõ nguyên nhân mất ngủ kéo dài là bước quan trọng trong quá trình điều trị. Mất ngủ kéo dài có thể bắt nguồn từ nhiều yếu tố khác nhau, dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:

• Căng thẳng trong công việc và cuộc sống: Công việc bận rộn và áp lực trong cuộc sống hàng ngày là một trong những nguyên nhân chính gây ra mất ngủ kéo dài. Stress liên quan đến công việc, các mối quan hệ cá nhân và các vấn đề tài chính dễ khiến cơ thể rơi vào trạng thái lo âu, từ đó ảnh hưởng đến giấc ngủ. Những người trẻ tuổi thường là đối tượng chịu ảnh hưởng nhiều nhất từ tình trạng này.
• Thói quen sử dụng rượu bia và chất kích thích: Các đồ uống có cồn như bia, rượu, hay những thức uống chứa caffeine như cà phê có tác dụng kích thích hệ thần kinh, làm tăng sự hưng phấn và gây rối loạn giấc ngủ, dẫn đến tình trạng mất ngủ kéo dài.
• Sử dụng thuốc: Một số loại thuốc điều trị như thuốc chống trầm cảm, thuốc tăng huyết áp, hay corticoid có thể gây ra tác dụng phụ, làm gián đoạn giấc ngủ và gây mất ngủ kéo dài.
• Môi trường sống và thói quen sinh hoạt không khoa học: Thói quen sinh hoạt không đúng giờ hoặc sự thay đổi múi giờ có thể phá vỡ nhịp sinh học của cơ thể. Bên cạnh đó, môi trường sống ô nhiễm, đặc biệt là tiếng ồn từ giao thông hoặc các công trình xây dựng, cũng là yếu tố gây ảnh hưởng đến giấc ngủ, khiến giấc ngủ bị gián đoạn.
• Bệnh lý mãn tính: Một số bệnh lý mạn tính như viêm dạ dày, trào ngược dạ dày thực quản, đái tháo đường, tăng huyết áp, hoặc các bệnh lý liên quan đến thận và tuyến tiền liệt có thể gây ra triệu chứng khó chịu vào ban đêm, làm người bệnh khó ngủ. Điều này đặc biệt phổ biến ở người cao tuổi, khiến họ dễ bị mất ngủ kéo dài.

3. Đâu là triệu chứng của mất ngủ kéo dài?

Mất ngủ kéo dài có thể biểu hiện qua nhiều triệu chứng khác nhau, tùy thuộc vào từng đối tượng bệnh nhân. Tuy nhiên, người mắc phải chứng bệnh này có thể nhận diện qua một số dấu hiệu phổ biến như sau:

• Đau đầu: Triệu chứng đau đầu do mất ngủ kéo dài thường xuất hiện khi các tế bào thần kinh không được cung cấp đủ máu, kết hợp với căng thẳng thần kinh. Đau đầu có thể xảy ra vào ban đêm, và tình trạng này càng làm trầm trọng thêm vấn đề mất ngủ. Một số người có thể gặp phải đau đầu vào buổi sáng sau một đêm không ngủ ngon.
• Mệt mỏi và chán ăn: Khi giấc ngủ không đủ, cơ thể không được phục hồi năng lượng, dẫn đến cảm giác mệt mỏi, uể oải và mất cảm giác thèm ăn. Đây là một trong những triệu chứng điển hình của tình trạng mất ngủ kéo dài.
• Khó ngủ vào buổi tối: Người mắc bệnh mất ngủ kéo dài thường gặp khó khăn trong việc đi vào giấc ngủ, dễ tỉnh giấc giữa đêm và khó ngủ lại. Cảm giác mệt mỏi, căng thẳng và đau đầu có thể là nguyên nhân và cũng là hậu quả của tình trạng mất ngủ.
• Khó ngủ vào buổi trưa: Một giấc ngủ ngắn vào buổi trưa, thường được khuyến khích để tái tạo năng lượng, cũng trở nên khó khăn đối với người bị mất ngủ kéo dài. Điều này làm cho cơ thể càng cảm thấy mệt mỏi và uể oải hơn.
• Suy giảm trí nhớ và khó tập trung: Khi mất ngủ kéo dài, trí nhớ và khả năng tập trung vào công việc hoặc học tập sẽ bị ảnh hưởng rõ rệt. Đây là dấu hiệu nghiêm trọng cho thấy bệnh đã tác động xấu đến chất lượng cuộc sống và cần được điều trị kịp thời.
• Rối loạn tâm lý: Mất ngủ kéo dài có thể dẫn đến các vấn đề tâm lý, trong đó trầm cảm là một trong những triệu chứng phổ biến. Người bệnh có thể cảm thấy lo âu, căng thẳng và không còn năng lượng để đối mặt với cuộc sống hàng ngày.
• Chất lượng giấc ngủ suy giảm: Các vấn đề như khó vào giấc ngủ, dễ thức giấc giữa đêm, thức dậy quá sớm hay tỉnh dậy nhiều lần trong đêm (mỗi lần kéo dài 30 phút) là những biểu hiện rõ rệt của chất lượng giấc ngủ suy giảm.

4. Cách điều trị chứng mất ngủ kéo dài